Stressoren met impact op het netwerk
Veerkracht kan worden gezien als het vermogen om te herstellen van een stressor. Netwerken, die bestaan uit psychologische (motivatie, zelfeffectiviteit, zelfvertrouwen) en fysiologische aspecten (externe trainingsbelasting, hartslag, spierspanning) bieden inzicht in dit dynamische proces van veerkracht. Een zeer zware training kan het zelfvertrouwen van een sporter verminderen, wat kan leiden tot meer stress en een afname van het psychologisch welzijn. De impact van een te zware training kan in de hoofd van een sporter leidend zijn voor de problemen die hieruit voortvloeien.
Vergelijk het vermogen om veerkracht te tonen met een wedstrijdopstelling: sommige posities zijn drukker bezet en verbinden veel gebieden per persoon, terwijl andere meer afgelegen zijn. Wanneer een netwerk veel knopen heeft die sterk met elkaar verbonden zijn, kan een verstoring zich gemakkelijk verspreiden in het lichaam of de geest, vergelijkbaar met een domino-effect. Dit maakt het netwerk van psychologische en fysiologische aspecten kwetsbaar.
Aan de andere kant kunnen netwerken met meer verspreide connecties veerkrachtiger zijn, omdat een verstoring zich minder snel door het hele systeem verspreidt. Stressoren hebben effect op bestaande knopen in het netwerk. Sommige stressoren zijn goed verbonden met andere, terwijl andere meer geïsoleerd zijn. Dit kan je vergelijken met de bovengenoemde voorbeelden van stressoren. Wanneer belangrijke stressoren sterk verbonden zijn, kan een verstoring zich snel verspreiden en het algehele welzijn van de atleet beïnvloeden. Echter, als de connecties meer verspreid zijn, kan het effect van een enkele stressor beperkter zijn.
Wanneer een netwerk veel knopen heeft die sterk met elkaar verbonden zijn, kan een verstoring zich gemakkelijk verspreiden, vergelijkbaar met een domino-effect.
Een netwerk past zich aan
Een netwerk is niet statisch; integendeel, het past zich aan een nieuwe situatie. Na een stressvolle gebeurtenis kunnen nieuwe verbindingen ontstaan die het systeem helpen om stabiel te blijven. Het verbreken van sommige verbindingen kan juist gunstig zijn om te voorkomen dat het systeem vastloopt in een negatieve toestand. Door deze netwerkstructuren te begrijpen, kunnen we beter voorspellen hoe atleten reageren op stressoren en welke factoren een rol spelen in het behoud van hun welzijn en prestaties. Het biedt een unieke kijk op veerkracht in de sport en op welke manieren atleten kunnen omgaan met uitdagingen. Als een atleet zijn stressoren begrijpt, kan dit leiden tot een beter begrip van zowel zijn geest als zijn lichaam.
Contact
Voor vragen gerelateerd aan dit onderwerp, neem contact op met Yannick Hill Assistant Professor en Programma Manager Sport & Presteren: y.hill@vu.nl
